Қазіргі білім беру оқушыларды оқыту процесіне жаңа технологиялар мен білім беру платформаларын көбірек енгізуде. Осындай педагогикалық идеялардың бірі бастауыш сыныптарды оқыту мен дайындауда білім беру платформаларын тиімді пайдалану болып табылады. Бұл идея мамандандырылған платформаларды пайдалану арқылы оқушылар білімді белсенді және тиімді меңгере алады, қосымша білім беру ресурстарына қол жеткізе алады және өз дағдыларын дамыта алады деген сенімге негізделген.
Қазіргі уақытта балалар онлайн кеңістікте көбірек уақыт өткізеді, сондықтан бұл үрдісті білім беру пайдасына пайдалану ұсынылады. Білім беру платформалары ең кішкентай оқушылар үшін тартымды интерактивті курстар құруға мүмкіндік береді. Мұндай платформаларда графикалық элементтер, анимациялар, викториналар және басқа интерактивті форматтар сияқты көптеген мүмкіндіктер бар. Бұл балалардың қызығушылығы мен мотивациясын тудырады, бұл тақырыпты тереңірек зерттеуге және материалды жақсы игеруге ықпал етеді.[1]
Сонымен қатар, білім беру платформалары қашықтықтан оқытуға мүмкіндік береді, бұл әсіресе пандемия мен мектепке барудың уақытша шектеулеріне қатысты. Осындай платформалардың көмегімен оқушыларға әртүрлі сабақ форматтары қол жетімді: онлайн сабақтар, бейне сабақтар, вебинарлар және т.б. Мұның бәрі білім беру процесінің үздіксіздігін қамтамасыз етуге және әр оқушыға үйден шықпай-ақ сапалы білім алуға мүмкіндік береді.
Алайда, бастауыш сыныптарды оқытуда білім беру платформаларын тиімді пайдалану үшін кейбір аспектілерге назар аудару қажет. Балалардың жас ерекшеліктерін ескеру және оларға білім беру және ойын-сауық компоненттерін біріктіретін қызықты және түсінікті мазмұнды ұсыну маңызды. Сондай-ақ оқу үдерісін тиісті ұйымдастыруды қамтамасыз ету және оқушылар мен педагогтар арасындағы белсенді өзара іс-қимылды қолдау қажет.
Бастауыш сыныптарды оқыту мен дайындауда білім беру платформаларын тиімді пайдалану балалардың дамуына жаңа мүмкіндіктер ашады және оларға оқытуға неғұрлым интерактивті және жекелендірілген тәсіл ұсынады. Бұл оқуға деген тұрақты қызығушылықты және білімге деген оң көзқарасты қалыптастыруға көмектесетін оқу мен ойын-сауықты біріктіруге мүмкіндік береді. Осылайша, бастауыш сыныптарда білім беру платформаларын пайдалану қазіргі педагогикалық практиканың маңызды құрамдас бөлігі болып табылады және бастауыш сынып оқушыларына білім беруде жақсы нәтижелерге қол жеткізуге әкеледі.
Компьютер оқушының дербес әрекетінің құралы ретінде әрекет етеді. Бастауыш сыныпта компьютермен жұмысты ұйымдастырудың ең тиімді түрі презентацияларды пайдалана отырып сабақ өткізу болып табылады. Оқушыларды оқытудың дәстүрлі түрлерімен салыстырғанда ақпаратты берудің мультимедиялық әдісі бірқатар артықшылықтарға ие: ақпаратты компьютер экранында ойын түрінде көрсету оқушылардың онымен жұмыс істеуге құштарлығын тудырады; компьютерде оқушының жас ерекшелігіне сәйкес түсінікті бейнелі ақпарат түрі бар; қимылдар, дыбыс, анимация оқушының назарын ұзақ уақыт ұстайды; компьютердің өзі (ертегі кейіпкерлері) дұрыс шешкен кезде проблемалық тапсырмалар мен баланы мадақтау балалардың танымдық белсенділігін ынталандыру болып табылады; компьютер күнделікті өмірде көрінбейтін жағдайларды имитациялауға мүмкіндік береді (спутниктік ұшу, өсімдіктердің өсуі, басқа да ерекше әсерлер).
Қазіргі уақытта оқушыларға арналған компьютерлік ойындарды таңдау өте кең. Көбінесе педагогтар негізінен дамытатын, азырақ білім беру және диагностикалық ойындарды пайдаланады.
Олардың ішінде: математикалық ұғымдарды дамыту бойынша: «Арифметикалық арал», «Оқушыларға арналған математика»; фонематикалық естуді дамыту және оқуды үйрену үшін: «Мәриям оқуды үйренеді», «Праймер», «Үкі апайдың сабақтары»; музыкалық дамыту үшін: «Музыка құрастырайық»; негізгі психикалық процестерді дамыту бойынша: «Жануарлар альбомы», «Қар ханшайымы», «Кішкентай су перісі», «Планетаны қоқыстан құтқарайық», «Планетадан кометаға», «Кішкентай іздеуші»; көркемдік және шығармашылық даму үшін: «Сиқырлы өзгерістер», «Сиқырлы сандық», «Тышқан Лия. Жас дизайнер», «Сурет салуды үйрену»; оқу ойындары: «Пішін. Кішкентай суретшілерге арналған кескіндеме сырлары», «Информатика әлемі». Бұл ойындардың көпшілігі тек психикалық процестерді дамыту үшін қолданылады: зейін, есте сақтау, ойлау. Сондықтан педагогтардың тікелей бағдарламалық есептерді шешуге бағытталған өзіндік электрондық оқулықты әзірлеуі қажеттілік болып табылады.
Электрондық оқулық мынадай болуы керек:ойнақы, когнитивтік-дамытушы, графикалық түрде жақсы жобаланған, жақсы дыбыстық дизайнмен, жеткілікті қарапайым сюжеті бар, қарапайым ойын және басқару элементтері бар, ұзақтығы қысқа болуы керек. Бұл ұсыныстардың барлығы мұғалімге оқу үдерісі үшін «дұрыс» өзіндік электрондық оқулық құруға мүмкіндік береді. PowerPoint – динамика, дыбыс және кескінді біріктіретін ақпаратты ұсынудың ыңғайлы және тиімді әдісі, яғни оқушының назарын ең ұзақ уақыт бойы ұстайтын факторлар. Қабылдаудың ең маңызды екі мүшесіне (есту және көру) бір мезгілде әсер ету оқу материалын дәстүрлі жеткізуге қарағанда әлдеқайда үлкен әсерге қол жеткізуге мүмкіндік береді. Презентацияны көрсетуді әдемі оқушылар кітабын көрсетумен салыстыруға болады, мұнда барлық беттерде жазуы бар үлкен жарқын сурет бар. Электрондық оқулықты пайдалана отырып сабақты жоспарлау кезінде келесі дидактикалық талаптарды сақтау қажет:
— оқу процесінде ресурсты пайдалану мақсатын анықтау; пайдалану уақыты мен орнын анықтау;оқу материалының ерекшелігін ескеру; оқушылардың жас ерекшеліктеріне тоқталу; мәтіндік материалды шамадан тыс жүктемені болдырмайтындай етіп таңдау (ол ғылыми, оқушыларға түсінікті, қысқа және мәнерлі болуы керек); жеке слайдтардың композициялық шешімдерін ойластыру; слайдтардың қажетсіз бөлшектермен жүктелмегеніне көз жеткізіңіз; ойын компьютеріндегі тапсырмалар уақыт бойынша елеусіз болуы керек. Мультимедиялық технологияларды әр сабақта қолдану мүмкін емес, өйткені мұндай сабақтарды дайындау мен ұйымдастыруда тәрбиешіден де, оқушылардан да қарапайым оқытуға қарағанда көбірек интеллектуалдық және эмоционалдық күш-жігер қажет.
Білім беру платформаларының тағы бір артықшылығы-білім берудің қол жетімділігі. Олар оқушыларға тұрғылықты жеріне немесе әлеуметтік жағдайына қарамастан білім мен дағдыларды алуға мүмкіндік береді. Білім беру платформалары географиялық және әлеуметтік кедергілерді жою арқылы барлық оқушыларға тең мүмкіндіктер береді.
Білім беру платформаларын пайдалану арқылы мұғалімдер оқуды интерактивті және оқушыларды қызықтыра алады. Чат, форум және бейнеконференция мүмкіндіктері оқушыларға бір-бірімен байланысуға және ынтымақтасуға, идеялар мен шешімдермен алмасуға мүмкіндік береді. Бұл тәсіл оқушылардың коммуникативтік және әлеуметтік дағдыларын дамытуды ынталандырады.
Білім беру платформаларын тиімді пайдалану мұғалімдердің құзыреттілігі мен тәжірибесін қажет ететінін атап өткен жөн. Олар цифрлық құралдармен жұмыс істеу дағдыларына ие болуы керек және оқу инновацияларына дайын болуы керек. Үздіксіз кәсіби даму және оқыту білім беру платформаларын тиімді пайдаланудың педагогикалық идеясын сәтті жүзеге асыру үшін қажет.
Қорытындылай келе, бастауыш сыныптарды оқыту мен оқытуда білім беру платформаларын пайдалану білім беруді дамытудың перспективалық бағыты деп айтуға болады. Олар оқытуды жекелендіруді қамтамасыз етеді, білім берудің қолжетімділігін арттырады және оқу процесінде интерактивтілікті ынталандырады. Алайда, оңтайлы нәтижеге қол жеткізу үшін білім беру платформаларын тиімді пайдалана алатын білікті педагогтарды даярлау қажет. Тек осылай ғана біз бастаушы оқушыларға сапалы білім беріп, оларды қазіргі әлемнің сын-тегеуріндеріне дайындай аламыз.
Аманбаева Жұлдызай Ибраевна,
Қазығұрт ауданы, «Ыбырай Алтынсарин атындағы жалпы білім беретін мектеп
жанындағы интернат»КММ-нің бастауыш сынып мұғалімі
